Du lịch núi không phải là loại hình du lịch mới nhưng kể từ khi hình thành đến nay, du lịch luôn là một trong loaị hình phát triển và hấp dẫn nhất
Thị trường du lịch núi là một trong những lĩnh vực hấp dẫn và phát triển nhanh chóng trong ngành du lịch toàn cầu. Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hệ sinh thái đa dạng và cơ hội trải nghiệm văn hóa độc đáo, du lịch núi đang thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Dưới đây là phân tích chi tiết về thị trường này, bao gồm quy mô, xu hướng, tiềm năng, thách thức, và triển vọng phát triển.
Thị trường du lịch núi trên thế giới
Theo báo cáo thống kê của tổ chức Du lịch thế giớ (UNWTO), du lịch núi chiếm khỏng 15 -20% tổng số chuyến du lịch trên toàn cầu. Năm 2023, thị trường du lịch núi toàn cầu được ước tính đạt giá trị hơn 150 tỷ USD và dự kiến tăng trưởng với tốc độ 7-8% mỗi năm trong giai đoạn 2024-2030.
Các điểm đến cho hoạt động du lịch núi nổi tiếng nhất trên thế giới như Himalaya, Alps, Andes, và Rockies đã trở thành những điểm hút khách quan trọng, đóng góp hàng tỷ USD mỗi năm cho nền kinh tế địa phương.
Tại Châu Á, Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản cũng là những quốc gia tập trung phát triển thị trường du lịch núi và đã rất thành công. Điều này không chỉ mang lại nguồn lợi kinh tế địa phương mà còn tạo ra nhiều việc làm, đồng thởi quảng bá vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước đến với ban bè quốc tế.
Các loại hình du lịch núi phổ biến gồm Du lịch mạo hiểm, Du lịch sinh thái, Du lịch văn hóa, Nghỉ dưỡng cao cấp. Trong đó du lịch mạo hiểm gồm các hoạt động như leo núi, trượt tuyết, trekking, nhảy dù, dù lượn. đạp xe địa hình…Du lịch sinh thái gồm các hoạt động như trekking khám phá làng, bản trên núi, quan sát động vật hoang dã, khám phá hệ sinh thái núi. Du lịch văn hóa gồm tham quan làng bản, trải nghiệm cuộc sống của người dân bản địa, tìm hiểu phong tục tập quán và lễ hội. Nghỉ dưỡng cao cấp là loại hình kết hợp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại các khu nghỉ dưỡng núi cao.
Các khu vực du lịch núi tiêu biểu trên thế giới phải kể đến như Dãy Himalaya ở Châu Á gồm các điểm Everest ở Nepal , Ladakh ở Ấn Độ, Bhutan. Các hoạt động ở đây có trekking, leo núi, và tham quan các tu viện Phật giáo. Dãy Alps ở Châu Âu với núi Chamonix, Pháp, Zermatt tại Thụy Sĩ, Dolomites ở Ý. Hoạt động chính ở các ngọn núi này là leo núi, trượt tuyết, nghỉ dưỡng cao cấp. Dãy Andes tại Nam Mỹ với các điểm nổi tiếng như Machu Picchu, Peru; Patagonia, Chile, và Argentina. Hoạt động du lịch tại các dãy núi ở Nam Mỹ phổ biến nhất gồm trekking, khám phá văn hóa Inca. Dãy Rockies ở Bắc Mỹ với điểm nổi bật gồm Công viên Quốc gia Banff và Jasper ở Canada, núi Yellowstone tại Mỹ. Hoạt động du lịch núi ở khu vực này phổ biến với trekking, leo núi, trượt tuyết, và quan sát động vật hoang dã.
Đặc điểm nổi bật khiến du lịch núi là loại hình du lịch được yêu thích trên thế giới
Yếu tố đầu tiên phải nhắc đến đó là môi trường tự nhiên. Không khí trên núi và ở vùng núi luôn trong lành, khí hậu thường mát mẻ hơn so với vùng đồng bằng. Bên canh đó, cảnh quan tại các khu vực núi khai thác hoạt động du lịch đều đẹp với hệ sinh thái đa dạng, đây là những yếu tố quan trọng hấp dẫn khách du lịch.
Thứ hai phải kể đến đó là hoạt động du lịch núi rất đa dạng, nếu như nhiều năm về trước, du lịch núi chỉ đơn giản là hoạt động leo núi, cắm trại thì hiện nay loại hình này được phát triển nhiều hoạt động đa dạng, hấp dẫn hơn như trekking, trượt tuyết, quan sát động vật, nghỉ dưỡng…
Yếu tố thứ ba cũng góp phần quan trọng đối với sự hấp dẫn của loại hình du lịch này đó là tại vùng núi thường có người dân tộc ít người sinh sống vì thế văn hóa bản địa luôn mang lại trải nghiệm thú vị cho khách du lịch.
Xu hướng du lịch núi trên thế giới
Luôn là một trong những loại hình du lịch có số lượng khách tham gia lớn nhất trong sự phát triển của ngành du lịch toàn cầu. Tuy nhiên xu hướng du lịch núi cũng có những thay đổi sau đại dịch COVID 19. Nếu như trước đây, xu hướng du lịch núi với các hoạt động mạo hiểm, khám phá, thể thao được ưa chuộng thì sau đại dịch du khách ưu tiên lựa chọn những vùng núi văng vẻ, ít đông đúc, để thư giãn. Bên cạnh đó là nhu cầu du lịch chăm sóc sức khỏe tăng mạnh hơn vì thế các khu nghỉ dưỡng tại vùng núi trở thành xu hướng mới đươc yêu thích.
Ngoài ra, phát triển du lịch bền vững ngày càng được quan tâm hơn vì thế các quốc gia phát triển du lịch núi cũng thay đổi hướng tiếp cận và phát triển, hướng đến bảo tồn môi trường và văn hóa bản địa nhiêu hơn. Nhiều quốc gia quy định chặt chẽ số lượng khách được tham quan mỗi ngày và số lượng đối đa số lượng mỗi năm. Ví dụ như Nhật Bản và Bhutan giới hạn số lượng du khách đến các khu vực núi cao để bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.
Sự phát triển mạnh của công nghệ cũng đang tác động tới xu hướng du lịch núi. Nhiều điểm du lịch trên thế giới đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo VR giúp du khách khám phá trước các điểm đến trên núi cao, rồi sau đó mới quyết định có leo núi hoặc có một số đỉnh núi quá cao, công nghệ giúp du khách khám phá thay vì phải trực tiếp trèo lên đỉnh. Công nghệ GPS và bản đồ số cũng được triển khai rộng để hỗ trợ du khách tìm đường và khám phá các khu vực núi an toàn hơn.
Tiềm năng phát triển của thị trường du lịch núi
Đóng góp kinh tế: Du lịch núi là nguồn thu nhập chính cho nhiều cộng đồng địa phương, từ các dịch vụ lưu trú, hướng dẫn viên đến bán sản phẩm thủ công. Dãy Alps đóng góp hơn 50 tỷ USD mỗi năm vào kinh tế châu Âu.
Thu hút du khách quốc tế: Cảnh quan độc đáo và các hoạt động đa dạng giúp du lịch núi hấp dẫn khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới. Dự báo lượng khách quốc tế tham gia du lịch núi dự kiến tăng trưởng 8-10% hàng năm từ 2024-2030.
Bảo tồn văn hóa và thiên nhiên: Du lịch núi giúp duy trì và phục hồi các giá trị văn hóa bản địa, đồng thời đóng góp vào công tác bảo vệ rừng và động vật hoang dã.
Thách thức đối với du lịch núi
Khai thác quá tải: Nhiều địa điểm du lịch núi trên thế giới đã phải đối diện với tình trạng quá tải, ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên, đe dọa đời sống của nhiều loài động thực vật như dãy Everest (Nepal) đối mặt với tình trạng quá tải, rác thải leo núi gây áp lực lớn đến môi trường.
Biến đổi khí hậu: Băng tan và nhiệt độ tăng cao ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan và hệ sinh thái núi. Điều này có thể nhận thấy rõ tại các sông băng tại Alps đang tan chảy, ảnh hưởng đến ngành du lịch trượt tuyết.
Cơ sở hạ tầng hạn chế: Nhiều khu vực núi cao chưa được đầu tư đầy đủ về cơ sở y tế, an ninh, dịch vụ làm giảm sức hút đối với du khách. Bên cạnh đó hạ tầng giao thông tiếp cận các điểm du lịch vùng núi thường khó khăn, các khu vực núi càng cao càng khó tiếp cận.
Thị trường du lịch núi là một lĩnh vực đầy tiềm năng với khả năng mang lại lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường đáng kể. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, các quốc gia cần chú trọng đầu tư hạ tầng, quản lý môi trường, và khai thác du lịch một cách có trách nhiệm. Du lịch núi không chỉ là một ngành kinh doanh mà còn là cơ hội để bảo tồn thiên nhiên và di sản văn hóa cho các thế hệ tương lai.
NLH
