Các bảo tàng ở Đà Nẵng đang triển khai nhiều sáng kiến khác nhau nhằm tăng sức hấp dẫn và thu hút nhiều du khách hơn. Đồng thời, chính quyền thành phố thực hiện các chính sách hỗ trợ nhằm đa dạng hóa các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và di sản.
Với vị trí là một trong ba trung tâm du lịch lớn trên bản đồ du lịch Việt Nam, Đà Nẵng là thành phố biển xinh đẹp hiền hòa và mếm khách, nơi mà bạn có thể dễ dàng đến được bằng cả đường bộ, đường hàng không và đường thủy. Một dấu ấn địa lý và lịch sử, điểm trung chuyển tiện lợi đến các di sản văn hóa thế giới như Huế, Mỹ Sơn, Hội An và khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm. Thêm vào đó, thành phố còn là nơi có mạng lưới các bảo tàng hoành tráng, nơi bảo tồn hàng nghìn hiện vật, minh chứng cho lịch sử hàng thế kỷ của địa phương.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm lưu giữ khoảng 2.000 hiện vật cổ, trong đó có 9 bảo vật quốc gia được công nhận. Nơi đây thường xuyên tổ chức các cuộc triển lãm để giới thiệu các bộ sưu tập tới công chúng. Năm 2023, nơi đây đón hơn 170.000 du khách trong và ngoài nước, tăng 22% so với năm trước. Vào tháng 11 năm 2023, một không gian mới dành riêng cho văn hóa Chăm đã được khánh thành tại đây, trưng bày 150 hiện vật chia thành sáu chủ đề (đời sống và tôn giáo, chữ viết, trang phục, nhạc cụ, lễ hội và làng nghề truyền thống).
Khi đến tham quan bảo tàng, anh Cường Nguyễn, một người Việt định cư tại Hoa Kỳ đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với nền văn hóa, nghệ thuật và trang phục của người Chăm: “Mỗi khu vực triển lãm đều được trình bày bằng tiếng Việt và tiếng Anh, giúp du khách dễ dàng xem và tìm hiểu. Tôi hy vọng sẽ có nhiều hoạt động hơn như mặc thử trang phục Chăm để du khách có thể trực tiếp trải nghiệm”.
Nằm trên bán đảo Sơn Trà, Bảo tàng Đồng Đình có diện tích 10.000 m2, là một trong những bảo tàng tư nhân lớn nhất ở Đà Nẵng. Nó nổi tiếng nhờ vị trí nằm ở trung tâm “lá phổi xanh” của Sơn Trà, mang đến cho khách du lịch cơ hội chiêm ngưỡng cái nhìn toàn cảnh với một bên là biển và một bên là núi, đồng thời khám phá những bộ sưu tập vô giá về lịch sử hàng thế kỷ.
Đồng Đình có bốn khu trưng bày chuyên đề, trong đó có “Ký ức Làng Chài”, hai khu dành riêng cho đồ cổ và một khu dân tộc học. “Ký ức làng chài” dành một vị trí đặc biệt cho sự phát triển của nghề thủ công xưa. Hiện vật minh họa cuộc sống muôn màu của ngư dân làng Nam Thọ (nay là huyện Thọ Quang, huyện Sơn Trà).
Vào mùa cao điểm du lịch, Đồng Đình trở thành địa chỉ được du khách yêu thích. Ông Đỗ Văn Phú, người dân ở trung tâm thành phố, đã cùng gia đình đến đây vài lần. “Bảo tàng Đồng Đình không chỉ đơn thuần là nơi bảo tồn những giá trị văn hóa, lịch sử, khảo cổ mà chúng tôi còn được tận hưởng không khí trong lành và vẻ đẹp của rừng Sơn Trà”, ông Phú nói.
Dù mới hơn những bảo tàng khác nhưng Bảo tàng Ký ức Điêu khắc Đá Non Nước thành lập năm 2023 cũng thu hút được sự quan tâm của du khách. Bên trong bảo tàng có nhiều không gian mô tả chi tiết về làng nghề mỹ nghệ đá Non Nước. Du khách khi đến tham quan bảo tàng sẽ hiểu rõ hơn về quá trình thành và phát triển của làng nghề đá Non Nước. Chị Trần Thị Linh, một du khách đến từ thành phố Hải Phòng, chia sẻ: “Bảo tàng nằm gần khu di tích quốc gia đặc biệt Ngũ Hành Sơn, giúp công chúng dễ dàng đi lại và tham quan”.
Tăng cường hỗ trợ cho các bảo tàng tư nhân
Đà Nẵng coi bảo tàng là yếu tố thiết yếu thúc đẩy phát triển du lịch. Thành phố đặc biệt coi trọng các bảo tàng công cộng đồng thời đảm bảo hỗ trợ cho khu vực tư nhân, khuyến khích các sáng kiến triển lãm cá nhân nhờ các chính sách thuận lợi. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa tiềm năng của các bảo tàng tư nhân vẫn là một thách thức do hạn chế về tài chính và thiếu nguồn nhân lực có trình độ để quản lý hiệu quả các cơ sở này. Ngoài ra, còn có một thực tế có phần nghịch lý: một số chủ sở hữu không phải là chuyên gia trong lĩnh vực này mà là những nhà sưu tập. Tuy nhiên, việc vận hành bảo tàng chuyên nghiệp đòi hỏi phải đáp ứng nhiều tiêu chí và điều kiện.
Để khắc phục tình trạng này, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao Hà Vy lý giải đã có những chính sách hỗ trợ. Tỉnh dành những mối quan tâm đặc biệt cho đối tượng này như việc hỗ trợ pháp lý, đồng thời, cung cấp tư vấn chuyên môn bảo tàng học như cách trưng bày, phân loại và bảo quản hiện vật cũng như truyền thông, quảng bá tới công chúng.
Thành phố cam kết khuyến khích phát triển các bảo tàng tư nhân nhằm đa dạng hóa các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, di sản, hứa hẹn thu hút lượng lớn khách du lịch đến Đà Nẵng.
TLH
