Chợ Tết gợi lại ký ức xưa cho nhiều người và giáo dục trẻ em về những giá trị truyền thống. Không có gì ngạc nhiên khi chúng vẫn là một phần quan trọng trong không gian văn hóa Tết Nguyên Đán của người Việt.
Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn Vũ Bằng hay nhà thơ Đoàn Văn Cừ đã có những miêu tả đầy chất thơ về chợ Tết Việt Nam ở Thương nhớ mười hai và Chợ Tết.
Chợ Tết từ lâu đã là một nét văn hóa độc đáo của người dân Việt Nam. Mỗi năm, mọi việc bắt đầu bằng việc mua đồ cúng Táo quân, lễ rơi vào ngày 23 tháng Giêng âm lịch, một tuần trước Tết Nguyên đán.
Tâm tư của nhiều người vang vọng câu thơ của Đoàn Văn Cừ:
Bạch mây trắng tăng dần trên đỉnh cao
Sương hồng lam, ôm ấp nóc nhà gianh
Trên đường viền trắng viền đồi xanh
Các bạn ấp tưng bừng ra chợ Tết.
(Mây trắng dần chuyển đỏ trên đỉnh núi
Sương xanh hồng vuốt ve mái tranh
Trên con đường bên đồi xanh
Người dân các thôn đi chợ Tết trong niềm hân hoan.
Nhiều người bồi hồi nhớ lại những ngày theo bà, mẹ đi chợ Tết…
Sức hút mạnh mẽ
Ở nông thôn có rất nhiều phiên chợ, thường họp vào buổi sáng, buổi chiều hoặc vào những ngày lẻ, chẵn. Tuy nhiên, từ ngày 3 tháng Giêng âm lịch, chúng diễn ra cả ngày.
Người bán không đòi giá cao và người mua cũng không thương lượng. Điều quan trọng là truyền đạt niềm vui, sự ấm áp và chân thành.
Cũng có nơi chợ diễn ra trong một con hẻm cuối làng hoặc trên một bãi cỏ. Không khí cũng không kém phần sôi động vì chợ là nơi thỉnh thoảng những người phương xa trở về gặp gỡ hàng xóm và kể cho nhau nghe về cuộc sống của mình. Chợ Tết còn là dịp để trẻ em làng theo mẹ mua sắm quần áo, đồ chơi khiến chợ càng thêm màu sắc, sinh động.
Ngày nay, sự bùng nổ của công nghệ số khiến việc mua hàng trực tuyến trở nên khả thi. Tuy nhiên, càng cận kề Tết, nếp sống truyền thống vẫn có sức hấp dẫn lạ kỳ. Tất cả phụ nữ, mọi thế hệ đều nóng lòng chờ Tết để được đi chợ.
Chợ Tết chắc chắn có rất đông người, đôi khi chen lấn nhưng cả người mua lẫn người bán đều mang trong lòng một cảm giác thiêng liêng và thành kính khi mua bán một cành hoa, vài trái cau, vài miếng trầu, hương trầm que, thịt lợn, gạo, gạo nếp, nước mắm, muối và lá dong để làm nên món nổi tiếng, bánh chưng. Đôi khi chúng ta mua ít thứ, nhưng điều quan trọng là có mặt và đắm mình trong bầu không khí gần như thiêng liêng này.
Đặc thù vùng
Chợ Tết có thể nói là sự hội tụ của nhiều nét văn hóa truyền thống dân tộc. Mỗi vùng có những đặc trưng riêng. Nét văn hóa này có thể thấy trong cách đi chợ, trong hàng hóa, trong tâm trạng của người mua. Và hơn hết, ở phiên chợ Tết, chúng ta có thể thấy được sự ân cần, dịu dàng, chân thành, giản dị của cả người bán và người mua.
Ở các đô thị, đặc biệt là ở các thành phố dân cư lớn, khi Tết Nguyên đán đến gần, các phiên chợ có thể hiện đại nhưng vẫn mang đặc điểm chung của một phiên chợ xuân truyền thống với ẩm thực, đồ uống, nông sản, đồ trang trí… cũng như các hoạt động văn hóa. dành cho trẻ em như làm bánh chưng, tò he, các trò chơi dân gian. Tất cả tạo nên một bức tranh mùa xuân đầy màu sắc và vui tươi.
“Ngày nay chúng ta mua sắm trực tuyến rất nhiều. Tuy nhiên, đi chợ Tết vẫn là một điều thiêng liêng, bất kể thời tiết thế nào. Dù không mua gì ở đó, chúng ta cũng sẽ đến đó chỉ để cảm nhận không khí”, Lan Anh, cư dân Ciputra, Hà Nội, chia sẻ.
Cuộc sống hiện đại đã tạo ra những ngày lễ, cách đón Tết khác nhau. Tuy nhiên, người Việt vẫn đi phiên chợ cuối năm với mong muốn hòa mình vào không gian văn hóa truyền thống. Ở đó, con người bày tỏ khát vọng về một cuộc sống hạnh phúc, thịnh vượng. Họ tìm thấy ở những khu chợ truyền thống này những giá trị đẹp đẽ của sự giản dị và chân thực.
TLH
