Tối ngày 25/02, Thành phố Hà Nội đã long trọng tổ chức lễ đón Bằng Công nhận 82 bia Tiến sĩ tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám là Di sản Tư liệu Thế giới và Bằng công nhận di tích Quốc gia đặc biệt.
Ủy viên Bộ Chính trị Phạm Quang Nghị – Bí thư Thành ủy TP Hà Nội; Ủy viên Trung ương Trung ương Đảng Nguyễn Thiện Nhân – Phó Thủ tướng Chính phủ; Ủy viên Trung ương Đảng Hoàng Tuấn Anh – Bộ trưởng Bộ VHTTDL; Ủy viên Trung ương Đảng Nguyễn Thế Thảo – Chủ tịch UBND TP Hà Nội; Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam – TS. Katherine Muller – Marin; đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương và Hà Nội cùng đông đảo quan khách quốc tế, công chúng Thủ đô đã tới dự.
Văn Miếu – Quốc Tử Giám được xây dựng vào thời Nhà Lý, thế kỷ thứ XI. Với chức năng là nơi thờ Khổng Tử, nhà tư tưởng, người xây nền móng cho Nho học với những nghi lễ trang trọng được tổ chức hàng năm, vừa là nơi đào tạo bồi dưỡng tri thức của Nhà nước phong kiến, Văn Miếu – Quốc Tử Giám có vị trí rất quan trọng của triều đình thời bấy giờ.
Với bề dày 1000 năm, nơi đây đã đào tạo hàng ngàn các bậc đại khoa, hiền tài cho đất nước. Là Trung tâm giáo dục lớn nhấn nước ta thời xưa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám đồng thời cũng là nơi hun đúc lên biết bao truyền thống văn hóa giáo dục quý báu, trong đó có truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, truyền thống trọng hiền tài của dân tộc.
Tại nơi đây, hệ thống 82 bia Tiến sĩ – một phần giá trị cốt lõi của di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám – Nơi lưu danh những người đỗ đạt trong các khoa thi tuyển Tiến sĩ kéo dài suốt 300 năm thời Lê Sơn đến cuối thời Lê Trịnh. Giá trị của những tấm bia này trên nhiều mặt đã được các nhà khoa học của nhiều thế hệ khẳng định.
Với giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, vào đầu tháng 3/2010, 82 tấm bia Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản tư liệu Thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đến ngày 27/7/2011, 82 bia Tiến sĩ lại được công nhận là Di sản tư liệu Thế giới trên phạm vi toàn cầu.
Quần thể di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, trong đó có 82 tấm bia đá Tiến sĩ triều Lê – Mạc ngày càng khẳng định vị trí và tầm quan trọng đặc biệt. Ngày 10/5/2012, Khu di tích quan trọng này đã được Chính phủ công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.
Phát biểu tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội khẳng định: những năm qua công tác quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị của Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám và 82 bia Tiến sĩ luôn được Thành phố Hà Nội quan tâm và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, nhiều hạng mục quan trọng của di tích được trùng tu, phục dựng góp phần giữ gìn, tôn tạo các giá trị độc đáo của Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
Thay mặt Chính phủ, Bộ VHTTDL, tổ chức UNESCO Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh và bà Katherine Muller Marin đã trao Bằng công nhận Di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám là Di tích Quốc gia đặc biệt và bằng công nhận 82 bia tiến sĩ triều Lê-Mạc là Di sản Tư liệu thế giới cho đại diện lãnh đạo thành phố Hà Nội và Trung tâm Khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân bày tỏ tin tưởng, bên cạnh niềm vinh dự và trách nhiệm lớn lao này, lãnh đạo, ngành văn hóa và từng người dân Thủ đô sẽ có sáng kiến, cách làm riêng để thanh niên Việt Nam hiểu hơn về truyền thống hiếu học, giữ nước, phát triển đất nước, phát triển quê hương.
Bày tỏ niềm tự hào khi được có mặt tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám trong buổi lễ này, bà Katherine Muller Marin cho biết, bà và các thành viên của gia đình đã nhiều lần đến với di sản Văn Miếu-Quốc Tử Giám để mọi người học hỏi nhiều điều mới, hiểu được biểu tượng của trí tuệ Việt Nam. Những tiến sĩ xuất chúng trong các khoa thi khoa thi được khắc trên 82 bia đã tiến sĩ đều là các bậc hiền tài, đồng thời là nguyên khí quốc gia vô cùng quý giá. Và sự công nhận 82 bia đá là Di sản tư liệu Thế giới của UNESCO với mong muốn bảo vệ những thời khắc lịch sử của nhân loại không bị rơi vào lãng quên. UNESCO ghi nhận Việt Nam trong công tác bảo tồn, quảng bá di sản Văn Miếu-Quốc Tử Giám nói riêng và các di sản nói chung và hy vọng Việt Nam sẽ nỗ lực hơn nữa trong việc quảng bá và bảo tồn di sản ra khắp thế giới.
Ngay sau nghi lễ trao bằng công nhận là Chương trình nghệ thuật tái hiện màn vinh quy bái tổ của các Trạng nguyên, Tiến sĩ xưa qua tiết mục biểu diễn của Nhà hát Chèo Hà Nội, các nghệ sỹ nổi tiếng như Anh Thơ, Trọng Tấn, NSƯT Quốc Anh… cũng đã đem đến cho khán giả những ca khúc trữ tình, ca ngợi truyền thống văn hiến của mảnh đất Thăng Long-Hà Nội./.
