Phát biểu của Tiến sĩ Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng Giám đốc WTO, tại Đại học Kinh tế và Ngoại giao Thế giới (UWED)
Kính thưa Ngài Hiệu trưởng Safoev,
Các thành viên trong ban giảng viên, nhân viên, sinh viên và cộng đồng đại học,
Thưa quý vị,
Tôi vô cùng biết ơn vì vinh dự lớn lao này. Mỗi lần nhận được bằng danh dự đều mang ý nghĩa đặc biệt. Tuy nhiên, bằng danh dự lần này càng ý nghĩa hơn bởi cách câu chuyện của Đại học Kinh tế và Ngoại giao Thế giới gắn liền với câu chuyện của Uzbekistan hiện đại — và với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Uzbekistan có một lịch sử lâu đời, nhưng là một quốc gia trẻ, khi giành lại độc lập vào năm 1991. Trường đại học này, được thành lập chỉ một năm sau đó, đã đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực của Uzbekistan để tạo dựng vị trí cho mình trong trật tự quốc tế đang thay đổi — và trong nền kinh tế toàn cầu.
Một trong những nỗ lực đó là quyết định vào năm 1994 nộp đơn xin gia nhập WTO. Sau 15 năm tạm ngừng, Chính phủ Uzbekistan đã tái khởi động mạnh mẽ tiến trình này từ năm 2020.
Tôi đã có vinh dự được chứng kiến những cải cách và xây dựng thể chế của Uzbekistan trong nhiều năm qua. Khi còn là Giám đốc Điều hành Ngân hàng Thế giới, tôi đã đến thăm nơi này vào năm 2010.
Vai trò của Đại học Kinh tế và Ngoại giao Thế giới
Các quốc gia cần nguồn nhân lực được đào tạo để theo đuổi lợi ích của mình trong chính sách thương mại và các khía cạnh khác của quan hệ quốc tế. Trường đại học này đảm bảo rằng Uzbekistan có đội ngũ chuyên gia về kinh tế quốc tế, quan hệ quốc tế và luật quốc tế.
Tôi nhận thấy rõ dấu ấn của trường, ngay cả với một người ngoài như tôi. Kể từ khi tôi đến Tashkent, tôi luôn được đồng hành bởi ông Azizbek Urunov, trưởng đoàn đàm phán gia nhập WTO của Uzbekistan và là một cựu sinh viên của trường đại học này. Ông Urunov đã làm việc chăm chỉ để thúc đẩy tiến trình gia nhập. Chỉ tuần trước, ông đã có mặt tại Geneva cùng với Phó Thủ tướng và các quan chức cấp cao khác để tham dự cuộc họp của Nhóm Công tác về gia nhập WTO của Uzbekistan.
Tầm quan trọng của WTO
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và áp lực bảo hộ gia tăng, WTO đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một hệ thống thương mại dựa trên luật lệ. WTO giúp các thành viên đàm phán và tiếp cận thị trường của nhau theo các quy tắc dự đoán trước, giảm bớt sự bất định và chi phí trong chính sách thương mại.
Với Uzbekistan, quốc gia từng là trung tâm của Con đường Tơ lụa, việc gia nhập WTO có ý nghĩa như một sự “trở về” với dòng chảy kinh tế toàn cầu. WTO cung cấp một nền tảng để tăng cường thương mại, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đối mặt với các thách thức như biến đổi khí hậu.
Lợi ích từ việc gia nhập WTO
Gia nhập WTO sẽ mang lại những lợi ích thực tiễn:
- Xuất khẩu: Các nhà xuất khẩu Uzbekistan sẽ được tiếp cận các thị trường nước ngoài với mức thuế ổn định và có thể đầu tư, mở rộng sản xuất để phục vụ xuất khẩu.
- Nhập khẩu: Các nhà nhập khẩu có thể tìm nguồn sản phẩm với chất lượng và giá cả tốt nhất mà không phải đối mặt với tăng thuế bất ngờ.
Uzbekistan, với tư cách là một trong những quốc gia sản xuất bông lớn, sẽ có tiếng nói quan trọng trong các cuộc thảo luận toàn cầu về trợ cấp và sự biến dạng trong sản xuất bông.
Những thách thức và cơ hội
Quá trình gia nhập WTO đòi hỏi cải cách sâu rộng, từ giảm thuế và rào cản phi thuế quan đến thay đổi cách hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước.
Tuy nhiên, các cải cách này đã chứng minh được giá trị. Các quốc gia gia nhập WTO từ năm 1995 trở đi đã tăng trưởng nhanh hơn 1,5% so với dự đoán nếu không thực hiện các cam kết cải cách.
Tiềm năng của Uzbekistan
Uzbekistan có tiềm năng lớn trong năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời, mở ra cơ hội cho sản xuất hydro xanh và phát triển chuỗi giá trị khoáng sản quan trọng.
Thương mại dịch vụ số cũng là một lĩnh vực có thể thúc đẩy tăng trưởng. Xuất khẩu dịch vụ kỹ thuật số của Uzbekistan đã tăng từ 345 triệu USD vào năm 2021 lên 1,66 tỷ USD vào năm 2022.
Kết luận
Thương mại không thể giải quyết mọi vấn đề của thế giới, nhưng nó có thể đóng góp vào các giải pháp. WTO giúp giữ cho thị trường toàn cầu mở và cung cấp một diễn đàn để các chính phủ làm việc cùng nhau bất chấp khác biệt.
Việc hoàn tất quá trình gia nhập WTO sẽ giúp Uzbekistan nắm bắt các cơ hội tăng trưởng, phát triển và tạo việc làm. Tôi mong chờ lần trở lại Tashkent, khi đó Uzbekistan có thể đã trở thành thành viên thứ 167 của WTO.
Xin cảm ơn!
BT
